Geen zin om te lezen? Luister het artikel ‘Wat is een emotie?’ dan hier.
Probeer dit eens: vraag aan drie verschillende mensen of ze kunnen beschrijven wat een emotie is. Deze drie mensen gaan gegarandeerd drie verschillende antwoorden geven. Zonder dat duidelijk is wat een emotie precies is, kan je er geen gesprek over hebben, want dan praat je misschien over totaal iets anders.
Omdat er zoveel eigenschappen en kenmerken aan emoties zitten, kan je emoties het beste omschrijven aan de hand van drie onderdelen: (1) een emotie is bewegen, (2) een emotie voel je in je lichaam, en (3) een emotie is voor iedereen anders.
Een emotie is bewegen
Het woord emotie komt van het Latijnse motere, wat ‘bewegen’ betekent. Het voorvoegsel ‘e’ geeft de richting aan van het bewegen. Neem ‘liefde’ en ‘ongemak’ als voorbeelden. Als je verliefd bent, wil je graag bij deze persoon in de buurt zijn. Je beweegt in de richting van hem of haar. Maar als je in een ongemakkelijke situatie zit, wil je hier het liefst van weg. Je beweegt dan weg van de situatie. Een emotie is dus een neiging om specifiek gedrag te vertonen.
Omdat er een richting aan een emotie zit, betekent dit dat het altijd gericht is op iets (of dus van iets af). Dit kan een situatie zijn, of een persoon, maar zelfs een ingebeelde situatie kan een emotie opwekken. Je ergert je bijvoorbeeld aan een teamgenoot (persoon), je bent blij met een overwinning (situatie) of bent bang om een fout te maken (ingebeelde situatie).
Een emotie voel je in je lichaam
Over een uur moet je presteren. Hoe meer je eraan denkt, hoe sneller je hartslag omhoog kruipt. De palmen van je handen zijn een klein beetje bezweet en je voelt dat je mond droog is. Dit moment is het enige dat in je hoofd zit, er is geen ruimte meer voor iets anders.
Stel, je lichaam is een orkest. Een orkest bestaat uit veel verschillende instrumenten en samen kunnen ze een scala aan geluiden produceren, net zoals je lichaam. De eerste viool is je hart, de dwarsfluiten zijn je maag en de trompetten zijn je huid. Als alle geluiden samen goed klinken, noemen we het een symfonie. Of in het geval van je lichaam een emotie.
In het toeleven naar de prestatie speelt je lichaam een bepaalde symfonie. Jij herkent dit want je hebt dit vaker zo gevoeld en je kunt benoemen welke emotie het is. Maar als het orkest twee nummers door elkaar speelt of iedere musicus een willekeurig geluid produceert, is het moeilijk om het ‘nummer’ een naam te geven. Toch hoor je van alles. Je lichaam kan hetzelfde doen en daarom is het soms erg moeilijk om te omschrijven welke emotie je precies voelt.
Je hersenen zijn overigens de dirigent. Jij kan niet elk individueel onderdeel van het orkest volledig controleren, maar je kan wel sturing geven aan het geheel. Als je hier genoeg voor hebt geoefend.
Het is voor iedereen anders
Denk nog even aan de prestatie van hierboven. Aan welke emotie dacht je? Deze omschrijving wordt door veel mensen als spanning ervaren. De manier hoe jij spanning ervaart kan overigens verschillen van hoe ik spanning ervaar. Jouw emotie is mijn emotie niet. Twee verschillende orkesten zullen hetzelfde nummer net even anders spelen. Dit geldt ook voor emoties.
De emotie die in dit voorbeeld beschreven wordt hoeft overigens niet per se spanning te zijn. Jouw lichaam doet namelijk precies hetzelfde als je heel erg enthousiast of gretig bent. Als dezelfde geluiden samen een andere naam hebben, verandert de manier hoe je ertegenaan kijkt. Dit kan een groot effect hebben op het gedrag dat je vertoont, of de opeenvolgende gedachtes die je hebt.
Elke emotie is in de kern dus een neiging tot bepaald gedrag en elke emotie heeft bij iedere persoon zijn eigen karakteristieke manier hoe dit er in de praktijk uitziet.
Vond je dit een leuk artikel? Start dan nu hieronder met onze gratis cursus: ‘Introductie tot Emotionele Intelligentie’.
Start nu met de gratis introductiecursus!
- Uit welke 4 vaardigheden emotionele intelligentie bestaat
- Wat een emotie precies is en hoe je die kan veranderen
- Hoe emotionele intelligentie jou gaat helpen
- Waarom je nooit meer mag zeggen dat je gestrest bent