Het Pygmalion effect is een psychologisch fenomeen waarbij hogere verwachtingen leiden tot een verbeterde prestatie bij het betreffende individu. Het principe is vernoemd naar Pygmalion, een figuur uit de Griekse mythologie die verliefd werd op een van zijn eigen beelden die door de godin Aphrodite tot leven werd gebracht.
Dit effect is vooral opgemerkt in onderwijs- en werkomgevingen. Als een leraar of manager bijvoorbeeld hoge verwachtingen heeft van een student of werknemer, zouden ze beter kunnen presteren dan zonder die verwachtingen. Dit komt omdat het individu streeft naar het voldoen aan die verwachtingen. Het tegenovergestelde, bekend als het Golem effect, kan ook voorkomen. Hierbij kunnen lage verwachtingen leiden tot slechtere prestaties.
Het Pygmalion effect heeft belangrijke implicaties voor hoe we anderen behandelen. Het suggereert dat onze verwachtingen van mensen kunnen beïnvloeden hoe ze zich gedragen. Dit betekent dat we, door hoge verwachtingen van anderen te hebben, hun prestaties kunnen verbeteren.
Hoewel dit effect krachtig kan zijn, is het belangrijk om te onthouden dat het niet altijd werkt. Verwachtingen moeten realistisch zijn en binnen het vermogen van het individu liggen. Overmatige verwachtingen kunnen leiden tot stress en angst, wat uiteindelijk de prestaties kan schaden.
Desalniettemin, als het op de juiste manier wordt toegepast, kan het Pygmalion-effect een nuttig hulpmiddel zijn voor onderwijs en management. Het kan helpen bij het creëren van een positieve leer- of werkomgeving en kan individuen motiveren om hun volledige potentieel te bereiken.